Hà Nội: Đề xuất thẻ hành nghề cho xe ôm – cần thiết hay thêm gánh nặng thủ tục?
UBND TP Hà Nội đang lấy ý kiến về dự thảo quy định người chạy xe ôm chở khách và hàng hóa phải có thẻ hành nghề. Đề xuất này ngay lập tức gây ra nhiều tranh cãi, từ sự đồng tình ở khía cạnh quản lý giao thông đến những lo ngại về việc “đẻ” thêm thủ tục hành chính không cần thiết.
Anh Trần Ngọc T., một tài xế xe ôm công nghệ ở quận Hà Đông, cho biết anh tình cờ biết về đề xuất này khi đọc tin trên báo. “Tôi chạy xe theo ứng dụng, đã cung cấp đầy đủ thông tin như họ tên, số xe, ảnh chân dung. Mọi thứ đều minh bạch trên hệ thống. Bây giờ lại thêm thẻ hành nghề, tôi không hiểu để làm gì? Nếu được hỏi ý kiến, tôi sẽ phản đối,” anh T. thẳng thắn.
Hiện nay, Hà Nội có hơn 8,1 triệu phương tiện đăng ký, gồm khoảng 7 triệu xe máy và hơn 1,1 triệu ô tô, chưa kể 1,2 triệu xe từ các tỉnh lân cận tham gia giao thông. Trong đó, đội ngũ tài xế xe hai bánh, từ xe ôm công nghệ đến shipper, đã trở thành lực lượng quan trọng, phục vụ nhu cầu di chuyển và giao nhận hàng hóa của người dân.
Các hãng xe công nghệ lớn như Grab, Be, và Gojek đã triển khai hệ thống nhận diện qua logo và thông tin tài xế, giúp khách hàng dễ dàng nhận biết. Tuy nhiên, không thể phủ nhận tình trạng nhiều tài xế phóng nhanh, vượt ẩu, gây mất an toàn giao thông. Đây được cho là một phần lý do Hà Nội đưa ra đề xuất cấp thẻ hành nghề nhằm tăng cường quản lý.
Theo dự thảo, người điều khiển xe ôm sẽ phải đăng ký tại UBND phường, xã để được cấp thẻ hành nghề. UBND địa phương cũng sẽ bố trí các điểm đón trả khách và nơi xếp dỡ hàng hóa. Tuy nhiên, dự thảo chưa đề cập đến các biện pháp xử lý nếu tài xế không tuân thủ, làm dấy lên câu hỏi về tính khả thi.
Ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Việt Nam, bày tỏ sự băn khoăn: “Cấp thẻ hành nghề là một hình thức quản lý, nhưng nó cần đồng bộ với các quy định về đăng ký kinh doanh. Trong khi đó, phần lớn tài xế hiện nay tham gia theo mô hình kinh tế chia sẻ, chạy xe để kiếm thêm thu nhập lúc rảnh rỗi. Pháp luật hiện tại cũng không yêu cầu những người kinh doanh nhỏ lẻ như vậy phải đăng ký kinh doanh.”
Ông Quyền cũng nhấn mạnh rằng mục tiêu của đề xuất cần rõ ràng hơn. Nếu việc cấp thẻ nhằm đảm bảo an toàn giao thông hoặc nâng cao chất lượng dịch vụ thì cần có quy trình tập huấn, kiểm tra nghiêm túc. Tuy nhiên, nếu chỉ dừng lại ở việc yêu cầu tài xế đến phường, xã để đăng ký, thì không mang lại nhiều hiệu quả, thậm chí gây thêm phiền hà cho người lao động.
Đại diện một hãng xe công nghệ lớn cũng phản đối đề xuất này và cho biết sẽ gửi phản hồi chính thức đến Sở Giao thông Vận tải Hà Nội. Theo họ, việc quản lý tài xế qua ứng dụng đã đủ chặt chẽ và không cần thiết phải thêm thủ tục hành chính rườm rà.
Dự kiến, quyết định cuối cùng sẽ được ban hành vào cuối năm 2024. Khi đó, câu trả lời về tính khả thi và hiệu quả của đề xuất này sẽ rõ ràng hơn. Nhưng trước mắt, việc lắng nghe ý kiến từ các bên liên quan, đặc biệt là những người lao động trực tiếp chịu ảnh hưởng, là điều không thể thiếu.