Không biết vì sao, cứ vào năm Thìn, bão lũ sẽ xảy ra triền miên, thậm chí quy mô khủng khiếp. Dân gian vẫn truyền tai nhau câu nói cửa miệng: “Năm Thìn bão lụt”. Sự thật về nó như thế nào?
Vào mỗi năm Thìn, Việt Nam thường phải đối mặt với những cơn bão dữ dội và lũ lụt nghiêm trọng. Trong suốt hơn một thế kỷ qua, đã có nhiều “cơn đại hồng thủy” gây ám ảnh, trở thành những ví dụ tiêu biểu về sự khắc nghiệt của những năm Thìn. Trong số đó, năm Giáp Thìn 1904 là một minh chứng đau thương, khi xứ Gò Công và các tỉnh Nam Kỳ chìm trong biển nước. Gần 120 năm trước, cơn bão này đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho miền Nam Việt Nam và cả Campuchia.
Tài liệu lịch sử ghi lại rằng, nhiều làng ven biển vào thời điểm đó đã bị một con sóng cao 3,5 mét cuốn trôi. Hơn 5.000 người đã mất mạng, nhiều gia súc bị chết, và hơn một nửa số nhà dân đã bị phá hủy bởi cơn bão năm Giáp Thìn 1904.
Theo tờ Nông Cổ Mín Đàm, số ra ngày 9/6/1904, cơn bão được mô tả bằng những câu thơ bi thương: “Thình lình một trận bão thinh không/ Nước lụt năm rồng gặp tháng rồng/ Giông thổi trốc cây chim khiếp vía/ Đất bằng nổi sóng chúng kinh hồn…”.
Tiếp theo, vào năm Giáp Thìn 1964, một “đại hồng thủy” khác lại ập đến miền Trung, đặc biệt là tỉnh Quảng Nam. Cảnh tượng thi thể người và gia súc bị cuốn trôi, ùn ứ thành bờ đê thật sự ám ảnh. Một ngôi làng ở xã Quế Phước, huyện Nông Sơn gần như bị san phẳng sau cơn bão, với 1.481 người thiệt mạng và chỉ 19 người sống sót. Trận bão này đã được gọi là “Đại họa năm Thìn”.
Theo chu kỳ 60 năm, siêu bão Yagi vào năm 2024 đã tấn công miền Bắc Việt Nam, để lại sự tàn phá nặng nề. Quảng Ninh, Hải Phòng và Hà Nội là những địa phương chịu thiệt hại lớn. Sau cơn bão, nhiều tỉnh thành khác như Phú Thọ, Lào Cai, Yên Bái, Hải Dương, và Thái Bình cũng chìm trong lũ lụt. Mặc dù thiệt hại vẫn chưa được ước tính chính xác, nhưng con số tổn thất là khổng lồ. Cảnh tan hoang sau bão ở TP Hạ Long đã cho thấy sự tàn phá khủng khiếp.
Ba ví dụ trên đủ để nhiều người tin rằng “năm Thìn bão lụt” là một hiện thực. Tuy nhiên, khi nhìn lại lịch sử, có vẻ như quan niệm về năm Thìn bị bão lụt có thể không hoàn toàn chính xác. Ví dụ, năm Bính Thìn 1976 không ghi nhận bất kỳ cơn bão lớn nào, và năm Canh Thìn 2000 chỉ có hai cơn bão. Một số năm khác cũng chứng kiến bão lũ lớn nhưng không phải năm Thìn, chẳng hạn như Bính Ngọ 1966, Mậu Ngọ 1978, Tân Mùi 1991, Tân Dậu 1981, và Giáp Tý 1984. Do đó, chưa đủ cơ sở để khẳng định rằng cứ mỗi năm Thìn đều sẽ có bão lụt liên tiếp.